جعبه تقسیم روکار چیست
جعبه تقسیم روکار یک محفظه‌ی ایمن برای انشعاب و اتصال سیم‌های برق است که به‌صورت سطحی و بدون نیاز به تخریب دیوار یا سقف نصب می‌شود. این نوع جعبه تقسیم، برخلاف مدل‌های توکار، کاملاً در معرض دید و دسترسی قرار دارد و به همین دلیل در فضاهایی مانند کارگاه‌ها، سوله‌ها، محیط‌های صنعتی و حتی پروژه‌های ساختمانی نیمه‌صنعتی کاربرد زیادی دارد. نصب سریع و قابلیت تغییر آسان مسیر سیم‌کشی از مهمترین دلایل محبوبیت جعبه تقسیم روکار در میان برق‌کاران و مهندسان پروژه است.
مهمترین کاربردهای جعبه تقسیم روکار در تأسیسات برقی
از جعبه تقسیم روکار در پروژه‌های گوناگون برای اهداف زیر استفاده می‌شود:
► انشعاب گیری و توزیع منظم و ایمن برق در بخش‌های مختلف ساختمان یا سوله
► محافظت از اتصالات سیم‌ها در برابر عوامل محیطی مانند گردوغبار و رطوبت
► جهت انشعاب گرفتن از برق برای کلید، پریز، فیوز و سیستم‌های روشنایی
► اجرای سیم‌کشی در پروژه‌های موقتی یا قابل‌حمل
► استفاده در محیط‌های صنعتی، کارگاهی، تجاری و مسکونی
با توجه به نوع پروژه، جعبه تقسیم روکار می‌تواند نقش کلیدی در نظم‌بخشی و ایمنی شبکه برق داشته باشد.
مزایای استفاده از جعبه تقسیم روکار
مزایای مهم جعبه تقسیم روکار در پروژه‌های صنعتی و ساختمانی عبارت‌اند از:
► نصب آسان و سریع، بدون نیاز به تخریب یا شیار زدن
► دسترسی ساده به اتصالات برای تعمیر یا گسترش شبکه
► قابلیت جابجایی و انعطاف‌پذیری در مسیر سیم‌کشی
► مقاومت در برابر ضربه و رطوبت (در مدل‌های دارای IP بالا)
► مناسب برای محیط‌های صنعتی و فضاهای در معرض عوامل خارجی
► تنوع در اندازه، شکل و متریال جهت تطبیق با نیاز پروژه‌ها
این ویژگی‌ها باعث شده‌اند جعبه تقسیم روکار به انتخابی مناسب برای تأسیسات پیشرفته تبدیل شود.
معرفی انواع جعبه تقسیم روکار + مقایسه مدل‌های مختلف
جعبه تقسیم روکار از نظر طراحی و متریال در مدل‌های متنوعی تولید می‌شود:
انواع جعبه تقسیم روکار از نظر جنس:
جنس بدنه یکی از مهمترین مؤلفه‌ها در انتخاب جعبه تقسیم روکار است. انتخاب جنس بدنه بر اساس شرایط محیطی، محل نصب، بودجه و نوع پروژه انجام می‌شود. به‌طور کلی این جعبه‌ها از نظر جنس به دو دسته‌ی اصلی فلزی و پلاستیکی تقسیم می‌شوند. هر دسته شامل زیرمجموعه‌هایی است که ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارند.
۱. جعبه تقسیم روکار فلزی
جعبه‌های فلزی به دلیل استحکام بالا، تحمل دمایی مناسب، و قابلیت اتصال به ارت، بیشتر در فضاهای صنعتی و تأسیساتی با شرایط سخت مورد استفاده قرار می‌گیرند. و پرکاربردترین انواع آنها عبارتند از:
🔹 جعبه تقسیم روکار فولادی گالوانیزه
این نوع جعبه تقسیم روکار از ورق فولادی با پوشش گالوانیزه برای جلوگیری از زنگ‌زدگی ساخته‌شده است. گاهی پوشش رنگ الکترواستاتیک هم برای زیبایی و دوام بیشتر استفاده می‌شود. که مناسب برای موتورخانه‌ها، تابلوهای صنعتی و فضاهای بسته می باشد.
🔹 جعبه تقسیم روکار آلومینیومی
این نوع جعبه تقسیم سبک و مقاوم در برابر خوردگی است برای محیط‌های مرطوب یا فضاهای خارجی که نیاز به وزن کم و طول عمر بالا دارند، مناسب می باشد. جعبه تقسیم روکار آلومینیومی به عنوان مثال در صنایع دریایی، نیروگاه‌ها و سوله‌های مرطوب استفاده می‌شود.
نکته فنی : جعبه تقسیم فلزی باید حتماً به سیستم ارت متصل شود تا ایمنی الکتریکی رعایت گردد.
۲. جعبه تقسیم روکار پلاستیکی
جعبه‌های پلاستیکی به دلیل عایق بودن در برابر برق، سبک‌وزنی، قیمت اقتصادی و نصب آسان، در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی، تأسیساتی و حتی صنعتی استفاده گسترده‌ای دارند. در ادامه، زیرمجموعه‌های پرکاربرد این دسته را معرفی می‌کنیم:
🔹 جعبه تقسیم PVC
این نوع جعبه تقسیم از پلی‌وینیل کلراید (PVC)، پلاستیکی سبک، عایق و اقتصادی ساخته شده است و مقاومت قابل‌قبولی در برابر رطوبت و خوردگی دارد. جعبه تقسیم PVC مقاومت مکانیکی و حرارتی پایین‌تر نسبت به ABS و PC دارد اما به دلیل قیمت مناسب برای کاربردهای سیم‌کشی ساختمان‌های ساده، سیستم‌های برق خانگی، پروژه‌های سبک مورد استفاده قرار میگیرد.
🔹 جعبه تقسیم ABS
جعبه تقسیم هایی که از جنس ABS (اکریلونیتریل بوتادین استایرن) ساخته می شوند از مقاومت مناسب در برابر ضربه، رطوبت و حرارت‌های عادی برخوردارند و اقتصادی‌ترین انتخاب برای پروژه‌های ساختمانی، سیم‌کشی روکار، محیط‌های نیمه‌مرطوب یا داخلی می باشند.
🔹 جعبه تقسیم پلی‌کربنات (PC)
جعبه تقسیم هایی که هم بدنه و هم درب از پلی‌کربنات (PC) ساخته شده است در مقایسه با ABS یا PVC از مقاومت بسیار بالاتری در برابر ضربه، اشعه فرابنفش، حرارت و شرایط جوی برخوردارند. طبیعتا قیمت بالاتری نیز دارد و معمولا در محیط های صنعتی، فضای باز، نیروگاه ها، پروژه های حساس یا تجهیزات ارزشمند استفاده می شوند.
🔹 جعبه تقسیم ABS + PC
در این نوع جعبه تقسیم بدنه از ABS و درب از پلی‌کربنات شفاف ساخته می‌شود که ترکیبی مقرون‌به‌صرفه و درعین‌حال مقاوم می باشد. جعبه تقسیم با درب شفاف کاربردهای مختلفی دارد، اما مهمترین آنها امکان مشاهده اتصالات داخلی بدون نیاز به باز کردن درب است. این ویژگی به خصوص در محیط‌هایی که نیاز به بررسی دوره‌ای اتصالات وجود دارد یا در پروژه‌های آموزشی و نمایشی که نیاز به مشاهده نحوه عملکرد اتصالات است، مفید می‌باشد.
انواع جعبه تقسیم روکار از نظر درجه حفاظت
یکی از مهمترین عوامل در انتخاب و استفاده از جعبه تقسیم روکار، توجه به درجه حفاظت IP آن است. در پروژه‌هایی که جعبه تقسیم روکار در معرض رطوبت، بارندگی یا گردوغبار قرار دارد (مانند سوله‌ها، سردخانه‌ها یا ایستگاه‌های پمپاژ)، حداقل درجه حفاظت IP65 توصیه می‌شود. استفاده از جعبه‌هایی با IP پایین‌تر در این محیط‌ها می‌تواند باعث خوردگی، اتصال کوتاه یا خطر برق‌گرفتگی شود.